Sluit niet uw ogen voor de verschrikkelijke dingen die gebeurd zijn in uw vaderland

.Sanne Wallis de Vries (1971)

Cabaretière en actrice

Uwe Koninklijke Hoogheid, Prinses,

Hoe gaat het met uw vader?

Spreekt u met hem nog wel eens over ‘de kwestie’? U wilt er vast niks meer over horen; dat kan ik me tenminste goed voorstellen. Maar ondanks mijn empathische vermogen en hoezeer ik me ook kan voorstellen dat u uw tijd liever verdoet met minder zware zaken, voel ik me toch genoodzaakt u een suggestie te doen inzake de tienduizenden verdwijningen in uw vaderland, inmiddels alweer enige decennia geleden.

Een paar minuutjes van uw tijd vraag ik, om mijn suggestie middels dit epistel tot u te nemen. Ik ben van mening dat het opvolgen van mijn suggestie u de sympathie van in ieder geval een groot deel van de Nederlandse en hoogstwaarschijnlijk van de Argentijnse bevolking zal opleveren, hoe onplezierig de inhoud waarnaar de suggestie verwijst ook is.

Een vader is in eerste instantie een vader, dat geldt voor ieder kind. Zelfs in het geval van direct gepleegde gruweldaden door een ouder kan ik me voorstellen voor wat voor een dilemma een kind zich geplaatst ziet. Van een direct gepleegde gruweldaad is bij uw vader nooit sprake geweest: daar is hij althans nooit van verdacht. Wel van het op de hoogte zijn van gepleegde gruweldaden, in het land waar uw vader destijds een verantwoordelijke positie bekleedde.

Ik las dat uw vader, Jorge Zorreguieta, tegen u heeft gezegd dat hij niet geweten heeft van het feit dat er tijdens het regime van president-dictator Videla zeer veel mensen onder zeer dubieuze omstandigheden spoorloos verdwenen.

Misschien zei hij dat omdat hij u er niet mee wilde belasten. Misschien schaamde hij zich. Of misschien wilde hij geen enkel risico nemen inzake uw huwelijk (gezien de uitspraken van uw toekomstige echtgenoot destijds een niet geheel onbegrijpelijke afweging). Misschien loog hij gewoon, omdat het makkelijker was.

Ik ken uw vader niet persoonlijk, Koninklijke Hoogheid, ik heb uw vaderland nooit bezocht. Wel ken ik de verhalen en ben ik op de hoogte van bepaalde feiten.

Sommige verhalen zijn van iedereen. Voor sommige verhalen is het bijkans onmogelijk de ogen te sluiten. Bij het verhaal van de zwijgende dwaze moeders op het Plaza de Mayo wellen bij sommigen de tranen in hun ogen op. Omdat, als we niet iemands vader of moeder zijn, we toch altijd nog wel iemands kind zijn.

De dwaze moeders demonstreren al meer dan vijf jaar niet meer, omdat er van hogerhand serieus werk wordt gemaakt van onderzoek naar de verdwijningen. Videla zit een levenslange gevangenisstraf uit voor misdaden tegen de menselijkheid. Er wordt dus door niemand meer iets ontkend. Er zijn verschrikkelijke dingen gebeurd in uw vaderland. Uw vader is daar niet hoofdverantwoordelijke voor, maar hij had er hoe dan ook mee te maken.

Koninklijke Hoogheid, Prinses Máxima, u wordt koningin. U bent moeder. Ik heb dezelfde leeftijd als u en heb ook jonge dochters, zij het, de goden zij gedankt, geen drie maar twee. Ik weet, waarschijnlijk net als u, dondersgoed hoe in die positie van moeder het sentiment op de loer kan liggen, en ik wens dan ook niet op dat sentiment in te spelen. Mijn suggestie komt dan ook voort uit ratio, en ik spreek hierbij de hoop uit dat u de suggestie evenzo zult overwegen.

Hoe zou het zijn als u, Koninklijke Hoogheid, Prinses Máxima, als wijze moeder en als staatshoofd, een gebaar maakte naar de familieleden van mensen die spoorloos verdwenen onder het regime van Videla, toen uw vader onderminister van Landbouw was.

U hebt uw vader altijd gesteund in het feit dat hij zei van niks te weten. Begrijpelijk dat een mens haar vader steunt, maar in uw geval, met het nakende koningschap voor ogen, doet zich tegelijk een kans voor om de buitenwereld te laten weten dat u wel degelijk weet. U weet ervan, Koninklijke Hoogheid, iedereen weet het.

Koninklijke Hoogheid, wat een fantastisch verhaal zou dat zijn. Een verhaal van een mens die haar nek uitsteekt voor mensen die nooit meer iets kunnen zeggen, en die haar hand uitsteekt naar de mensen die achtergelaten zijn en geen woorden meer hebben.

Hoe men het ook wendt of keert, het is nou eenmaal een verhaal over zaken die te onmenselijk zijn om ooit nog te kunnen worden vergeten.

Koninklijke Hoogheid, Prinses Máxima, hoe groot zou het u niet maken als u als toekomstig koningin der Nederlanden uw excuses aanbood voor de gruweldaden in uw vaderland, als kind van uw vader.

Zoals ik in de opening van deze brief al aangaf: mijns inziens zult u er het vertrouwen en de harten mee winnen van zeer veel, zo niet alle Nederlanders; al die Nederlanders die binnenkort uw onderdanen zijn. Misschien dat dat laatste argument, mocht u nog twijfels hebben over het al dan niet in praktijk brengen van mijn suggestie, nog wat gewicht in de schaal legt.

In afwachting en in grote nieuwsgierigheid verblijf ik,

met vriendelijke groet,

Sanne Wallis de Vries